semantiek – Peter op sneaker.nl

de ‘you know what I mean’-factor voor zoeken

Bij google heb je er het meeste last van. Je zoekt op een woord, maar het synoniem of met een extra bijwoord blijkt het zoeken beter te werken. Dat weet je pas als je het probeert. Waarom heeft software niet de ‘je weet toch’-factor. Zo van: oh, je bedoeld zeker … En niet qua spelling, maar qua semantiek.

Ik zocht een apparaat met behulp van google; een zogenaamde compressor, wat gebruikt wordt om je stemgeluid te optimaliseren voor opname. Maar het moest wel een kleine zijn, in tegenstelling tot de meest voorkomende 19′ variant. Dus ik zoek op ‘Compressor mini’ en ‘compressor tiny’ en ‘compressor portable’, zonder al te veel geluk. Pas toen ik zocht op ‘compressor half rack’ had ik beet, maar wie verzint dat dan?

‘half rack’ is een term in radioland wat staat voor ‘de helft kleiner dan normaal’, bij mij heet dat ‘daagbaar’ of ‘klein’, maar google begreep dat niet. De semantische betekenis van draagbaar (portable) is niet bekend bij google, die controlleerd hooguit of je zoekterm statistisch relevant is (daarom kan google ook hier en daar tips geven als: ‘je bedoeld zeker broodrooster, i.p.v. bloodrooster). Wat google niet kan is kijken wat het woord betekend en dan bepalen of er semantische (in de zelfde betekenis) alternatieven zijn. En dat is wel gewenst

Je wilt natuurlijk uiteindelijk ‘vinden’ en niet ‘zoeken, filteren, lezen, verfijnen en misschien vinden’. Wat daarom nog gewenster is, is het bepalen van semantische waarde in de context (de andere woorden) van de zoekopdracht. Als ik zeg ‘klein olifantje’, dan bedoel ik eigenlijk een beest van een paar honder kilo, maar slechts drie jaar oud (dus jong). Als ik zeg ‘kleine computer’, dan bedoel ik veel kleiner dan andere computers, of misschien wel laptop (dat is immers ook een kleine computer). Als google dat zou weten, dan zou hij kunnen suggereren: je bedoelt een jonge olifant, of een portable computer, waarmee de kans dat je iets vind ook veel groter is.

Sematisch web © Aidministrator

Bovenstaande is een beetje moeilijk te maken en impliceerd het gebruik van zogenaamde semantische netwerken. Dat zijn een heleboel woorden in een database, die op basis van hun betekenis een relatie aangaan met andere woorden. Artikelen met bepaalde woorden kunnen daardoor gekoppeld worden aan artikelen met andere woorden, maar dezelfde betekenis.

copywriters melk

Ik weet het, ik ben een semantische fundementalist, maar meer mensen zijn het toch met me eens dat dit (‘verbeterde houdbaarheidsdatum’) echt niet goed is?

verbeterde wat??

Het is een verbetering van de melk van AH en Campina: de melk is nog langer houdbaar, maar dit (zie foto) zetten ze dus op het pak. Een paar mogelijkheden wat deze kreet kan betekenen:

De vermelding van de houdbaarheidsdatum is beter (leesbaarder font?)
De datum waarop dit specifieke pak melk verloopt is verbeterd (nu nog betere zondag?)
suggesties zijn welkom

Meer kan ik er niet van maken. Kijk, ik weet wel wat ze bedoelen, maar schrijf dan zoiets als:

beter houdbaar
verbeterde houdbaarheid
langer houdbaar
verbeterd recept

Maar ik ben nog niet klaar: op hun site (van Campina dus) hebben ze ook nog hun magere melk staan. En wat staat op het pak: lekker van smaak(?!) Wie verzint er zoiets? Het is ÃƒÂ³f het is lekker, ÃƒÂ³f desnoods: het heeft een goede smaak. Wanneer nemen de copywriters van Campina eens een cursus Nederlands?

Taal: Sun, reclame enzo

In de jacht naar geld verliezen veel, heel veel bedrijven het oog voor kwaliteit. Je ziet het meest in de dingen die -vreemd genoeg- het eerst opvallen.

Aandacht/ Attention
Formule/ formulering
Stel je voor, je maakt een product om dingen schoon te maken, dat heeft een verpakking nodig, een doos. Daarvan moeten ongeveer 300.000 van gemaakt worden, dus je laat de buitenkant ontwerpen, met mooie kleurtjes en je laat een tekst schrijven door een underwriter en presto, je hebt een mooie doos met inhoud voor de Franse markt. Nu de rest van de landen nog.

Dus Nederland, de doos kan hetzelfde blijven, op de tekst na … dus wie laat je het vertalen? Een Fransman (h/f) die Nederlands kan schrijven, of een Nederlander (m/v) die Frans kan lezen? Precies! nummer twee! De makers van Sun denken daar anders over. En ja hoor, de doos (ook weer 300.000 stuks) wordt verkeerd vertaald en direct, zonder controle, gedrukt … alle 300.000 stuks. Met mooie letterlijke vertalingen als: ‘Aandacht’ (Attention), i.p.v. ‘Let op!’ en ‘Nieuwe formulering’.

De laatste zou goed nederlands zijn als er geen zin achter zou staan, de formule zou namelijk opnieuw bedacht kunnen worden (persoonlijk zou ik dan toch ‘Nieuwe Formule’ gebruiken). Maar er staat een zin achter, wat impliceert dat de zin erachter opnieuw is gevormd.
Kosten voor massas verkeerde dozen: miljoenen. Remedie: een fax of mailtje naar een nederlander/ taalpurist/ sematist om e.a. na te laten kijken.

Ik weet dat ik ook geen briljant Nederlands schrijf,vooral spelling is niet mijn sterkste punt, maar ik kan even een bestandje aanpassen, en ik verdien hier ook geen geld mee … goed excuus: nee. Maar Sun … nee, dat kan echt niet.