Een heftige blog over de moord op Theo lees ik nu zo achteraf. Een beetje ondiep en … nouja, erg geëmotioneerd. Dat klopt natuurlijk wel, maar ik wil er in navolging van Arie Altena wat meer diepte aan geven. Ik laat zijn kunstenaarschap buiten beschouwing aangezien dat in deze context niet ter discussie staat, zijn opiniewerk des te meer.
Theo van Gogh betekende voor mij persoonlijk niet veel. Ik wist wie het was, wat hij deed en (naar mijn mening) wat hij probeerde te bereiken. Ik ken iemand die Theo persoonlijk kent en leef zowiezo erg mee met alle mensen die Theo nauw aan het hart lagen. Ik kan me gelukkig niet voorstellen hoe het is iemand op deze oneerlijke manier te verliezen.
Wat ik persoonlijk belangrijker vind, zijn de golven die Theo maakte in de maatschappij en -nog boeiender- waarom die golven er zijn en waarom wij die golven zo interessant vinden en zo opvallend vinden.
Okay duidelijker: Theo van Gogh kreeg het voorelkaar om mensen aan het denken te zetten door te provoceren. Een vriend zei tegen mij dat hij mensen kwetste om het kwetsen en dat hij daarom zelf ook een boef was. Ik ben persoonlijk nooit door hem gekwetst. Ik denk echter dat de ware reden van zijn gedrag is dat hij soms kwetste om een reactie los te maken, zeg maar: om de schil van fatsoen los te weken en de échte mening op tafel te krijgen, of om zijn gelijk te halen. Ik geef toe dat het bij een persoonlijk gesprek een erg zwaar middel is, maar ik denk dat hij in zijn enthousiastme daar niet zo’n zicht op had. Ik geloof overigens niet dat een bevolkingsgroep zich gekwetst mag voelen, dat is irrationeel. Net zo irrationeel als de generalist die het probeert te doen. Nu voel ik me ook niet echt deel van een bevolkingsgroep, dus moeilijk te kwetsen als zodanig.
Helaas lijken de discussiemethoden van Theo hem fataal te zijn geweest, zowel in het echte leven, als in zijn (volgens mij) doel als opiniemaker (afschuwelijk woord). Volgens mij wilde hij namelijk waarheid en puurheid in cultuur en samenleving bewerkstelligen, weg met de facades en op tafel met de waarheid om van daar uit verder te werken naar puurheid. Zijn methode en de bijverschijnselen daarvan (under statement) overstemde echter het doel wat hij bereikte en wilde bereiken.
Tot slot: was ik het in discusies met hem eens? Soms, maar ik denk dat zijn methoden te vaak in de weg lagen voor het doel waar ze gebruikt voor werden. Ik erken de effectiviteit van het middel, maar zie ook dat het soms is als het inzetten van zwaar medicijn met heftige bijwerkingen voor (soms) relatief onbelangrijke issues.